نظام مهندسی

تابلو برق یک واحد محافظتی است که برای نگهداری و کنترل تجهیزات برقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تجهیزات می‌توانند شامل کلیدها، کنتاکتورها، فیوزها، رله‌ها، ابزار دقیق و سایر وسایل مورد نیاز برای توزیع و کنترل برق باشند. برای آموزش طراحی تابلو برق منابع مختلفی در دسترس هستند که می‌توانید آن‌ها را تهیه کنید.

تابلوهای برق در انواع مختلفی با کاربردهای متنوعی عرضه می‌شوند. برخی از رایج‌ترین انواع آن عبارتند از:

1. تابلوهای برق فشار ضعیف:

برای توزیع برق در ولتاژهای پایین تا 1000 ولت مورد استفاده قرار می‌گیرند، معمولاً در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی به کار می‌روند.

2. تابلوهای برق فشار متوسط:

برای توزیع برق در ولتاژهای متوسط از 1000 تا 36000 ولت استفاده می‌شوند، این تابلوها عمدتا در تأسیسات صنعتی و نیروگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

3. تابلوهای برق فشار قوی:

برای توزیع برق در ولتاژهای بالا بیش از 36000 ولت به کار می‌روند، معمولاً در شبکه‌های برق سراسری و پست‌های برق مورد استفاده قرار می‌گیرند.

4. تابلوهای برق کنترل:
تابلوهای برق کنترل برای مدیریت و کنترل تجهیزات و فرآیندهای صنعتی استفاده می‌شوند. معمولاً شامل PLCها، HMIها و سایر تجهیزات کنترلی هستند.

اهداف تابلو برق:

تابلوهای برق دارای اهداف متعددی هستند، از جمله:

1. محافظت از تجهیزات: حفاظت از تجهیزات الکتریکی در برابر اضافه بار، اتصال کوتاه، نوسانات ولتاژ و دیگر خطرات.

2. کنترل و توزیع برق: توزیع برق از منبع به مصرف‌کننده و کنترل جریان برق.

3. ایمنی: محافظت از افراد در برابر شوک الکتریکی و سایر خطرات.

4. سازماندهی: نگهداری تجهیزات الکتریکی به صورت مرتب و سازماندهی شده.

مزایای استفاده از تابلو برق:

1. افزایش ایمنی: محافظت از تجهیزات و افراد در برابر شوک الکتریکی.

2. افزایش قابلیت اطمینان: حفاظت از تجهیزات در برابر اضافه بار و خطرات مختلف.

3. افزایش عمر مفید تجهیزات: حفاظت از تجهیزات در برابر عوامل محیطی.

4. کاهش هزینه‌ها: کاهش اتلاف برق و نیاز به تعمیرات.

5. بهبود کارایی: توزیع بهینه برق و کنترل آسان جریان.

انتخاب تابلو برق مناسب:

انتخاب تابلو برق مناسب به عواملی مانند نوع ولتاژ، جریان مورد نیاز، تعداد و ابعاد تجهیزات، و ویژگی‌های مورد نیاز بستگی دارد.

هنگام کار با تابلو برق، همواره باید اقدامات احتیاطی ایمنی را رعایت کنید، که شامل:

1. قطع برق قبل از کار: قبل از هر گونه کار روی تابلو برق، حتماً برق را قطع کنید.

2. استفاده از تجهیزات ایمنی: از تجهیزات ایمنی مانند عینک ایمنی، دستکش لاستیکی و چکمه‌های عایق استفاده کنید.

3. آزمایش ولتاژ: قبل از لمس هر سیم یا تجهیزاتی، از ولتاژ آن با استفاده از ولت‌متر تست کنید.

4. کار با یک فرد ماهر: اگر تجربه کافی در کار با تابلو برق ندارید، با یک برقکار یا تکنسین ماهر همراهی کنید.

مدت زمان لازم برای یادگیری طراحی تابلو برق به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

1. پیشینه شما: اگر پیشینه‌ای در زمینه برق یا الکترونیک دارید، یادگیری طراحی تابلو برق برای شما آسان‌تر خواهد بود.

2. منابع آموزشی: استفاده از منابع با کیفیت مانند دوره‌های آنلاین، کتب و مقالات می‌تواند به شما کمک کند تا سریع‌تر طراحی تابلو برق را یاد بگیرید.

3. زمان و تلاش: هر چه بیشتر وقت و تلاش را برای یادگیری اختصاص دهید، سریع‌تر مهارت خود را بهبود خواهید داد.

به طور کلی، می‌توان انتظار داشت که بین چند ماه تا چند سال طول بکشد تا طراحی تابلو برق را به طور کامل یاد بگیرید. اما با اعمال روش‌های مناسب می‌توانید این فرآیند را تسریع دهید:

- شروع با اصول اولیه برق و الکترونیک.
- استفاده از منابع آموزشی با کیفیت.
- تمرین عملی و شرکت در پروژه‌های عملی.
- مشارکت در انجمن‌ها و دوره‌های آموزشی آنلاین.

به اعمال این نکات، بهبود مستمر را تجربه خواهید کرد و مهارت خود را سریع‌تر پیشرفت خواهید داد.

اهمیت صورت وضعیت نویسی برق و مکانیک بسیار بالاست و به عنوان یکی از مهم‌ترین اقدامات در این دو رشته تلقی می‌شود. این اهمیت به دلیل دلایل زیر است:

1. تسویه حساب مالی: صورت وضعیت به عنوان ابزاری برای تسویه حساب مالی بین کارفرما و پیمانکار در طول و پس از اجرای پروژه استفاده می‌شود. این سند به دقت میزان کار انجام شده و مبلغ قابل پرداخت به پیمانکار را مشخص می‌کند.

2. کنترل پیشرفت پروژه: با بررسی صورت وضعیت‌های مختلف، میزان پیشرفت پروژه نسبت به برنامه زمان‌بندی و بودجه قابل ارزیابی است. این اطلاعات به کارفرما و پیمانکار کمک می‌کند تا اقدامات لازم را برای تنظیم برنامه و بودجه پروژه انجام دهند.

3. شناسایی مغایرت‌ها: با بررسی صورت وضعیت، هرگونه مغایرت بین کار انجام شده و شرایط قراردادی قابل شناسایی است. این موضوع به پیشگیری از بروز اختلافات بین طرفین کمک می‌کند.

4. ارائه مستندات: صورت وضعیت‌ها به عنوان مستندات قابل اعتمادی از کار انجام شده در پروژه شناخته می‌شوند که می‌توانند در آینده برای مراجعه، محاسبه هزینه‌ها و اثبات مدعیات مورد استفاده قرار گیرند.

5. مدیریت پروژه: صورت وضعیت یکی از ابزارهای اصلی مدیریت پروژه است که کنترل هزینه‌ها، مدیریت برنامه زمان‌بندی و اطلاع رسانی درباره پیشرفت پروژه را تسهیل می‌کند.

علاوه بر این، صورت وضعیت نویسی در تاسیسات مکانیک و برق شفافیت در روابط بین طرفین را افزایش می‌دهد، ریسک بروز اختلافات را کاهش می‌دهد، روند تصمیم‌گیری را بهبود می‌بخشد و ارزیابی عملکرد پیمانکار را سهل می‌کند. به طور کلی، صورت وضعیت نویسی نقش بسیار مهمی در مدیریت موفقیت‌آمیز پروژه‌های تاسیسات مکانیک و برق دارد.

تفاوت‌ها و شباهت‌های صورت وضعیت نویسی برق با مکانیک

شباهت‌ها:

1. هر دو نوع صورت وضعیت برای تسویه حساب مالی بین کارفرما و پیمانکار در پروژه‌های ساختمانی استفاده می‌شوند.
2. در هر دو نوع صورت وضعیت، میزان کار انجام شده، قیمت واحد کار و مبلغ کل کار به طور تفصیلی قید می‌شود.
3. هر دو نوع صورت وضعیت باید با دقت و ظرافت تهیه شده و از فرمت استاندارد استفاده شود.
4. به همراه هر دو نوع صورت وضعیت باید مدارک و مستندات مرتبط با کار انجام شده ارائه شود.

تفاوت‌ها:

1. نوع کار: صورت وضعیت نویسی برق برای پروژه‌های تاسیسات برقی و صورت وضعیت نویسی مکانیک برای پروژه‌های تاسیسات مکانیکی استفاده می‌شود.
2. فهرست بها: برای برآورد قیمت کار انجام شده در تاسیسات برقی از فهرست بهای تاسیسات برقی و برای برآورد قیمت کار انجام شده در تاسیسات مکانیکی از فهرست بهای تاسیسات مکانیکی استفاده می‌شود.
3. موارد قابل اندازه‌گیری: در صورت وضعیت نویسی برق و مکانیک از واحدهای اندازه‌گیری متفاوتی استفاده می‌شود. برای مثال، در صورت وضعیت نویسی برق از واحدهایی مانند متر (برای سیم کشی)، عدد (برای کلید و پریز) و وات (برای لامپ) استفاده می‌شود، در حالی که در صورت وضعیت نویسی مکانیک از واحدهایی مانند متر (برای لوله کشی)، عدد (برای شیر و اتصالات) و تن (برای ظرفیت سیستم گرمایشی و سرمایشی) استفاده می‌شود.
4. جزئیات: صورت وضعیت نویسی برق ممکن است شامل جزئیات بیشتری نسبت به صورت وضعیت نویسی مکانیک باشد، به ویژه در مورد نوع سیم ها، کابل ها، کلیدها، پریزها و دیگر تجهیزات برقی.

نکات تکمیلی:
- در برخی موارد ممکن است از یک نوع صورت وضعیت برای پروژه های برق و مکانیک به طور همزمان استفاده شود، معمولاً در پروژه های کوچک یا پروژه هایی که در آن کار برق و مکانیک به طور جدا از هم انجام نمی‌شود.
- تهیه یک صورت وضعیت دقیق و بی‌عیب و نقص از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، به همین دلیل توصیه می‌شود که از خدمات کارشناسان مربوطه در این زمینه استفاده شود.

مبحث 12: تأمین ایمنی، بهداشت کار، و حفاظت محیط زیست در حین اجرای عملیات ساختمانی

هدف:

هدف دانلود مبحث 12، آشنایی تامین سلامت و جان کارگران در محیط کار و جلوگیری از بروز حوادث در کارگاه‌های ساختمانی است.

مفاد:
- مقررات عمومی: شامل تعاریف، هدف، دامنه کاربرد، مراجع و الزامات کلی.
- ایمنی: شامل ضوابط مربوط به حفاظت از افراد و اموال در برابر خطرات مختلف مانند سقوط از ارتفاع، برق‌گرفتگی، حریق، انفجار و فرو ریختن سازه.
- بهداشت کار: شامل ضوابط مربوط به تأمین آب آشامیدنی، سرویس‌های بهداشتی، محل‌های تعویض لباس، غذاخوری، محل اقامت و استراحت کارگران، تهویه، روشنایی و ارائه وسایل و تجهیزات حفاظت فردی.
- حفاظت محیط زیست: شامل ضوابط مربوط به جلوگیری از آلودگی هوا، آب و خاک و مدیریت پسماندهای ساختمانی.
- سازماندهی: شامل تشکیل کمیته ایمنی و بهداشت کار، تعیین مسئول ایمنی و تدوین و اجرای برنامه ایمنی و بهداشت کار.
- نظارت: شامل نظارت مهندس ناظر بر حسن اجرای ضوابط و مقررات ایمنی و بهداشت کار و انجام بازرسی‌های دوره‌ای توسط مراجع ذیصلاح.
- مسئولیت‌ها: شامل تعیین وظایف و تعهدات کارفرما، پیمانکار، مهندس ناظر و مسئول ایمنی.

رعایت مفاد مبحث 12:
رعایت مفاد این مبحث برای کارفرمایان، پیمانکاران، مهندسان ناظر و کارگران ضروری است.

- کارفرمایان: موظفند اقدامات لازم را برای تأمین ایمنی و بهداشت کارگران در کارگاه‌های ساختمانی انجام دهند.
- پیمانکاران: موظفند دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت ارائه شده توسط کارفرما را رعایت کنند.
- مهندسان ناظر: موظفند بر حسن اجرای ضوابط و مقررات ایمنی و بهداشت کار در کارگاه‌های ساختمانی نظارت کنند.
- کارگران: موظفند از وسایل و تجهیزات حفاظت فردی استفاده کنند و دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت را رعایت کنند.

اهمیت در آزمون نظام مهندسی:
مبحث 12 مقررات ملی ساختمان از مباحث پایه و مهم در آزمون نظام مهندسی است. آشنایی با مفاد این مبحث برای قبولی در آزمون نظام مهندسی ضروری است.

برای موفقیت در آزمون نظام مهندسی، مطالعه مبحث 12 مقررات ملی ساختمان (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا) امری حیاتی است. در اینجا راهنمایی‌هایی برای مطالعه موثر این مبحث ارائه می‌شود:

1. استفاده از منابع آموزشی مناسب از جمله کتاب مبحث 12، جزوات آموزشی، نمونه سوالات سال‌های گذشته و ویدئوهای آموزشی.

2. برنامه‌ریزی مطالعه با تقسیم آن به برنامه‌های کوتاه و فشرده و تعیین هدف مشخص برای هر برنامه درسی.

3. روش‌های مطالعه از قبیل مطالعه کلی مبحث، مطالعه جداگانه هر فصل، خلاصه‌نویسی، مطالعه به صورت پرسش و پاسخ، استفاده از مثال‌های واقعی و تست زنی با نمونه سوالات.

4. تست زنی با تجزیه و تحلیل اشتباهات و استفاده از تست‌های زمان‌دار.

5. انجام مطالعه در گروه‌های مطالعاتی، درخواست راهنمایی از اساتید و متخصصان، حفظ محیط آرام و بدون مزاحمت و تبدیل مطالعه به عادت.

با رعایت این نکات، مطالعه موثر و موفقیت در آزمون نظام مهندسی ممکن است.

خلاصه مبحث 12 مقررات ملی ساختمان (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا)

هدف:
تأمین ایمنی، بهداشت کار و حفاظت محیط زیست در حین اجرای عملیات ساختمانی.

دامنه کاربرد:
شامل کلیه عملیات ساختمانی از احداث و تخریب تا نوسازی، توسعه و مرمت ابنیه.

مفاد:
- ایمنی:
    - جلوگیری از سقوط افراد و مصالح.
    - حفاظت از کارگران در برابر خطرات برق‌گرفتگی، حریق، انفجار و فرو ریختن سازه.
    - استفاده از وسایل و تجهیزات حفاظت فردی و جمعی مناسب.
    - ارائه آموزش‌های ایمنی به کارگران.

- بهداشت کار:
    - تأمین آب آشامیدنی، سرویس‌های بهداشتی، محل‌های تعویض لباس و غذاخوری برای کارگران.
    - ارائه وسایل و تجهیزات حفاظت فردی مناسب.
    - انجام معاینات پزشکی دوره‌ای برای کارگران.

- حفاظت محیط زیست:
    - جلوگیری از آلودگی هوا، آب و خاک.
    - مدیریت پسماندهای ساختمانی.

سازماندهی:
- تشکیل کمیته ایمنی و بهداشت کار در کارگاه.
- تعیین مسئول ایمنی.
- تدوین و اجرای برنامه ایمنی و بهداشت کار.

نظارت:
- نظارت مهندس ناظر بر حسن اجرای ضوابط و مقررات ایمنی و بهداشت کار.
- بازرسی‌های دوره‌ای توسط مراجع ذیصلاح.

مسئولیت‌ها:
- کارفرما:
    - تأمین ایمنی و بهداشت کار در کارگاه.
    - تعیین مسئول ایمنی.
    - تأمین وسایل و تجهیزات حفاظت فردی و جمعی.
    - ارائه آموزش‌های ایمنی به کارگران.

- پیمانکار:
    - اجرای ضوابط و مقررات ایمنی و بهداشت کار.
    - همکاری با مهندس ناظر و مسئول ایمنی.
    - ارائه گزارش‌های مربوط به ایمنی و بهداشت کار.

- مهندس ناظر:
    - نظارت بر حسن اجرای ضوابط و مقررات ایمنی و بهداشت کار.
    - ارائه دستورالعمل‌های لازم به کارفرما و پیمانکار.
    - انجام بازرسی‌های دوره‌ای.

- مسئول ایمنی:
    - اجرای برنامه ایمنی و بهداشت کار.
    - بازرسی‌های روزانه از کارگاه.
    - آموزش کارگران در مورد مسائل ایمنی و بهداشت کار.
    - ارائه گزارش‌های مربوط به ایمنی و بهداشت کار به مهندس ناظر.

رعایت مفاد مبحث 12 برای تأمین ایمنی و بهداشت کارگران در کارگاه‌های ساختمانی و جلوگیری از حوادث ضروری است.

نشریه 4311 به‌منظور هدایت دستگاه‌های اجرایی و مهندسان مشاور در تهیه و تنظیم فرم‌های موافقتنامه، شرایط عمومی و خصوصی قراردادها، و نحوه استفاده از آنها، آماده گردیده است تا با رعایت کردن آن، مسائل قراردادی که در حین اجرای پروژه به وجود می‌آیند، از بین بروند.

نشریه 4311، که به عنوان شرایط عمومی پیمان نیز شناخته می‌شود، یک منبع مهم برای هر مشاور یا پیمانکار در پروژه‌های ساختمانی است، ضروری است که آن را به‌طور کامل مطالعه کنند. نشریه 4311 امکان آشنایی با شرایط قراردادی بین کارفرما و پیمانکار را فراهم می‌سازد.

هدف اصلی از نشریه 4311، شرح دقیق نحوه استفاده از اجزای اصلی پیمان اعم از موافقت‌نامه، شرایط عمومی و خصوصی برای دستگاه‌های اجرایی، مهندسان مشاور و پیمانکاران است. با ارائه روشنی بیشتر در مورد این اجزا و استفاده از دستورالعمل‌های ابلاغی، سعب می‌شود تا مشکلات مرتبط با قراردادها در حین اجرای پروژه به حداقل مقدار ممکن برسد.

فصل اول نشریه 4311 ( تعاریف و مفاهیم )

ماده ۱. پیمان:

پیمان مجموعه‌ای از اسناد و مدارک است که در ماده ۲، موافقت‌نامه پیمان، مشخص شده است.

ماده ۲. موافقت‌نامه:

موافقت‌نامه یک سندی است که مشخصات اصلی پیمان مانند مشخصات دو طرف، موضوع، مبلغ و مدت پیمان را در بر دارد.

ماده ۳. شرایط عمومی:

شرایط عمومی به مفاد این متن اشاره دارد که شرایط کلی حاکم بر پیمان را تعیین می‌کند.

ماده ۴. شرایط خصوصی:

شرایط خصوصی، شرایط خاصی هستند که با هدف تکمیل شرایط عمومی، برای این پیمان، با توجه به وضعیت و ماهیت آن، تنظیم شده‌اند. موارد درج شده در شرایط خصوصی، هیچگاه نمی‌تواند مواد شرایط عمومی را نقض کند.

ماده ۵. برنامه زمانی اجرای کار:

الف) برنامه زمانی کلی: برنامه‌ای است که در آن، زمان بندی کلی کارهای مورد پیمان بر حسب ماه، منعکس گشته و در اسناد و مدارک پیمان درج شده است.

ب) برنامه زمانی تفصیلی: برنامه‌ای است که زمان بندی فعالیت‌های متفاوت کارهای موضوع پیمان، به تفصیل و در چارچوب برنامه زمانی کلی، در آن آمده است.

ماده ۶. کارفرما:

کارفرما شخص حقوقی است که یکی از طرفین امضایی پیمان است و عملیات موضوع پیمان را بر اساس اسناد و مدارک پیمان، به پیمانکار واگذار کرده است. نمایندگان و جانشین‌های قانونی کارفرما، در حکم کارفرما می‌باشند.

ماده ۷. پیمانکار:

پیمانکار شخص حقوقی یا حقیقی است که یکی از طرفین امضایی پیمان است و اجرای موضوع پیمان را بر اساس اسناد و مدارک پیمان، به‌عهده می‌گیرد. نمایندگان و جانشین‌های قانونی پیمانکار، در حکم پیمانکار می‌باشند.

نشریه 4311 توسط چه کسی تهیه می‌شود؟

نشریه 4311 توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تهیه می‌شود. از زمان تشکیل دفتر فنی این سازمان در سال 1338، علاوه بر تعیین استانداردها و معیارها، تعیین خطوط کلی در قراردادهای دولتی از جمله شرایط عمومی و خصوصی پیمان نیز به عهده سازمان برنامه و بودجه قرار گرفته است.

چه کسانی مشمولان نشریه 4311 نیستند؟

 کسانی از مشمولان نشریه 4311 مستثنی هستن که بیشتر از 75 درصد برآورد هزینه‌های پیمان آن‌ها مرتبط با تهیه ماشین‌آلات و تجهیزات است. همچنین، در صورتی که موارد مندرج در این نشریه نیاز پروژه را پاسخ ندهد، دستگاه اجرایی مجاز است تغییرات مورد نظر خود را به سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد داده و پس از تایید آن سازمان، اقدام به اجرا نماید.

تفاوت بین شرایط عمومی پیمان و شرایط خصوصی پیمان چیست؟

شرایط عمومی در نشریه 4311 به عنوان مبانی حاکم بر هر پیمان، تعریف می‌شود، در صورتی که شرایط خصوصی، به‌طور خاص برای هر پیمان، با توجه به وضعیت و خصوصیات آن تنظیم می‌شوند. همچنین لینک دانلود آخرین ویرایش (سال 78) نشریه 4311 شرایط خصوصی پیمان، توسط سازمان برنامه و بودجه کشور، در دسترس است.

شاخص تعدیل چیست؟

شاخص تعدیل آحاد، یک ابزار اساسی در صنایع و پروژه‌ها برای هماهنگی قیمت‌ها و هزینه‌ها با تغییرات بازار و شرایط روز استفاده می‌شود. این شاخص‌های تعدیل منتشر شده به صورت دوره‌ای، نشان دهنده تغییرات میانگین قیمت‌ها و هزینه‌ها در طول زمان هستند.

معمولاً، این شاخص‌های تعدیل توسط سازمان‌های مربوطه با استفاده از اطلاعات اقتصادی و مالی فعلی تعیین می‌شوند. آن‌ها به عنوان ابزار اصلی در مدیریت پروژه‌ها و قراردادهای بلند مدت مورد استفاده قرار می‌گیرند تا از تاثیرات تغییرات در هزینه‌ها و قیمت‌ها در مخاطبان محافظت کنند و بهره‌وری اقتصادی را تضمین کنند.

این مفهوم در صنایعی مانند ساخت و ساز، قراردادهای دولتی و صنایع دیگر که تغییرات قیمت‌ها و هزینه‌ها می‌تواند اثرات مالی قابل توجهی داشته باشد، اهمیت زیادی دارد.

انواع شاخص تعدیل عبارتند از:

1. شاخص رشته‌ای تعدیل:
 شاخص رشته‌ای تعدیل، نسبت به دوره پایه نشان می‌دهد چگونه قیمت‌های واحد اقلام یک رشته از فهرست واحد پایه در هر دوره تغییر می‌کند. از این شاخص برای محاسبه تغییرات قیمت‌ها در رشته‌های مختلف اقلام مورد استفاده می‌شود.

2. شاخص فصلی یا شاخص گروهی تعدیل:
شاخص فصلی، یا شاخص گروهی تعدیل میانگین تغییرات قیمت‌های واحد اقلام یک فصل از فهرست بهای واحد پایه را نسبت به دوره پایه نشان می‌دهد. این شاخص برای تعیین تغییرات قیمت‌ها در اقلام مختلف یک فصل خاص از فهرست واحد پایه استفاده می‌شود.

3. شاخص کلی تعدیل:
شاخص کلی تعدیل، میانگین تغییرات قیمت‌های واحد اقلام تمامی فهرست‌های واحد پایه در هر دوره را نسبت به دوره پایه نشان می‌دهد. از این شاخص برای تخمین تغییرات کلی قیمت‌ها و هزینه‌ها در پروژه‌ها استفاده می‌شود.

اطلاعات این شاخص های تعدیل به کارفرماها و پیمانکاران کمک می‌کنند تا تغییرات قیمت‌ها و هزینه‌ها را در طول زمان مدیریت کرده و بهره‌وری اقتصادی پروژه‌ها را تضمین کنند. همچنین، شاخص دوره کارکرد یا انجام کار، یک معیار در مدیریت پروژه‌ها و قراردادهای ساختمانی است، که بر اساس تاریخ واقعی اجرای کارها محاسبه می‌شود.

روند تهیه صورت وضعیت تعدیل

در فرآیند تهیه صورت وضعیت تعدیل، اول مبالغ تعدیل براساس صورت وضعیت‌های تائید شده توسط کارفرما محاسبه می‌شود. بعد، صورت وضعیت کارکرد ارائه می‌شود و پس از تایید مبالغ، اقدام به تهیه صورت وضعیت تعدیل می‌شود.
مهم‌ترین عامل در این فرآیند، تعیین دوره‌های کارکرد مربوط به هر صورت وضعیت و رعایت تبصره بند 5 از بخشنامه تعدیل است. بر اساس این تبصره، تعیین دوره‌های سه ماهه براساس تاریخ واقعی انجام کارها در کارگاه صورت می‌گیرد، و سایر زمان‌ها مثل تاریخ تهیه و ارسال صورت وضعیت ملاک عمل نیستند. این تعیین دوره‌ها مرتبط با انتخاب شاخص‌های متناسب است و باعث محاسبه صحیح ضریب تعدیل و تعیین رقم ریالی تعدیل مربوط به هر دوره می‌شود، که در آخر، رقم ریالی تعدیل به درستی محاسبه می‌شود.